Ürünlerinizin her biri için envanter devir oranları, ürünlerinizin ne kadar pazarlanabilir olduğunu ve pazarlamanızın ne kadar etkili olduğunu belirlemenize yardımcı olabilir.
Stok devir hızı, işletmenizin nasıl performans gösterdiğini anlamak için çok önemli bir ölçümdür. Bu metrik; üretim, ürün satın alma, envanter depolama, pazarlama ve müşterilere mal satma konularında daha bilinçli kararlar vermenize yardımcı olabilir.
Stok devir oranı nedir?
Envanter devir hızı, belirli bir zaman aralığında envanteriniz üzerinden ne kadar hızlı (veya kaç kez) satış yapabileceğinizdir. Yüksek ciro oranı, genellikle ürünlerinizi hızlı ve verimli bir şekilde sattığınız anlamına gelir. Düşük bir devir hızı, satışların yavaş olduğunu veya aşırı stok yaptığınızı gösterebilir. Stok devri, stok devri ve envanter devirleri, envanter devir hızının diğer yaygın isimleridir.
Stok devir oranı formülü nedir?
Stok devir hızını hesaplamak için değişkenleri tanımlayalım:
- Zaman aralığı = 1 yıl (veya seçtiğiniz dönem)
- Ortalama envanter = (başlangıç envanterinin parasal değeri + biten envanter) / 2
- Satılan malın maliyeti (COGS) = yıllık gelir tablosu üzerindeki sayı
Tanımlanan bu değişkenlerle, artık envanter devir oranını hesaplamak için şu formülü kullanabilirsiniz:
Satılan malın maliyeti / ortalama envanter = stok devir hızı
Stok devir oranı örneği
Diyelim ki bir kitabeviniz var ve en çok satanlardan biri için envanter cirosunu bulmaya çalışıyorsunuz.
COGS’niz 10.000 TL. Başlangıç envanteriniz 3.000 TL, bitiş envanteriniz 1.000 TL – yani ortalama envanteriniz 10.000 TL (3.000 TL – 1.000 TL ve sonra 2’ye bölünür). Bu sayıları formüle koyarsak şunu elde ederiz:
10.000 TL (COGS’niz) / 1.000 TL (ortalama envanteriniz) = 10 (devir oranınız)
Diğer bir deyişle, o kitap için envanterinizi yıl boyunca on kez çevirdiniz. Buradan, envanteriniz üzerinden bir defada satış yapmanın kaç gün sürdüğünü ortalama olarak hesaplayabilirsiniz . 365 gün alın ve 10’a bölün (envanter devir oranınız).
365/10 = 36,5
Bu örnekte, ortalama envanteriniz üzerinden (1.000 TL değerinde kitap) bir kez satış yapmak 36,5 gün sürer. Bu sayı, gelecekte ne kadar stok sipariş etmeniz gerektiğini ve gelecek yıl boyunca ne kadar satış yapacağınızı bilmenize yardımcı olacaktır.
Stok devir hızı ve satış oranı
Envanter devir hızı, belirli bir dönemde kaç kez envanter sattığınızı ve envanterinizi (HIZ) değiştirdiğinizi ölçer . Satış yapmak biraz farklıdır. Belirli bir dönemde ne kadar hisse sattığınızı (AMOUNT) yüzde olarak ölçer
(Satılan mal miktarı / eldeki mal miktarı) x 100 = satış oranı
İşletmenizin bu oranların her ikisini de maksimize etmesi gerekiyor. Yüksek ciro, ürünleri verimli bir şekilde sattığınız anlamına gelir ve yüksek satış oranı, yüksek miktarda ürün teslim ettiğiniz anlamına gelir.
Envanter satışları (DSI) ile envanter devir hızı karşılaştırması
Envanter gün satışları (veya envanter günleri), işletmenizin envanteri satışa dönüştürmesi için geçen ortalama süreyi hesaplar. Ortalama envanterinizi alıp satılan malların maliyetine bölerek DSİ’yi hesaplayabilirsiniz. Ardından bu sayıyı 365 ile çarpın ve envanterinizi satmak için kaç gün gerektiğini bilirsiniz. Bu sayı ne kadar küçükse o kadar iyidir.
(Ortalama envanter / satılan malların maliyeti) x 365 = envanter günleri
Bilmeniz gereken diğer envanter hesaplamaları
Varlık devir oranı
Şirketinizin varlık cirosu, toplam satışlarınızın varlıklarınızın ortalama değerine oranıdır. Bu formülü, işletmenizin satış ve gelir elde etmek için varlıklarınızı ne kadar verimli kullandığını belirlemek için kullanabilirsiniz. Varlık devir oranınız ne kadar yüksekse o kadar iyidir. Bu oranı hesaplamak için:
Toplam yıllık satışlar / ortalama varlıklar = varlık devir hızı
Yıl sonunda varlığınıza eklenen yıl başında varlığınızın değerini alarak ortalama varlıklarınızı hesaplayabilirsiniz . Sonra bu sayıyı ikiye bölün.
(Başlangıç varlıkları + son varlıklar) / 2 = ortalama varlıklar
Envanter tutma süresi
Envanter tutma süreniz, şirketinizin ortalama ne kadar (gün olarak) envanter tuttuğudur. Bekletme süresi ne kadar düşükse o kadar iyidir. Aşağıdaki formülü kullanarak bekletme süresini hesaplayın:
(Envanter / satış maliyeti) x 365 = tutma süresi
En iyi envanter devir oranı nedir?
İdeal oran ne sattığınıza ve sektörünüze bağlıdır. Tuvalet kağıdı gibi bazı ürünler hemen satılır. Güzel sanat eserleri gibi diğer ürünlerin satılması çok daha uzun sürebilir. Bir bakkalın ortalaması 15 olduğunda, bir sanat galerisinin ciro oranı üç olabilir. Daha yüksek kar marjına sahip işletmelerin daha düşük envanter devir hızına sahip olması yaygındır ve bunun tersi de geçerlidir.
Envanter devir hızınızın iyi mi yoksa kötü mü olduğunu belirlerken, bunu sektörünüzdeki diğer işletmelerin performansıyla karşılaştırmanız gerekir. Başka bir deyişle, elmalarınızı portakal veya mangolarla değil diğer elmalarla karşılaştırın.
Genel olarak, envanter devir hızınız ne kadar yüksekse o kadar iyidir. Daha yüksek bir oran iki şeyden birini gösterebilir:
- Satışlar güçlü: İşletmeniz, envanterinizi etkili ve verimli bir şekilde satıyor.
- Envanter çok düşük: Ürünler üzerinden çok hızlı satış yaptığınız için stokunuz biterse, satışları kaybedebilirsiniz.
Tersine, envanter devir hızınız çok düşükse, şu tür sorunlarla karşılaşabilirsiniz:
- Fazla stok yaptınız: Yüksek depolama ve tutma maliyetleri ödüyor olabilirsiniz.
- Satışlar zayıf: İşletmeniz verimli bir şekilde satış yapmıyor.
- Pazarlama yetersiz: İnsanlara etkili bir şekilde ulaşamıyor ve onlarla bağlantı kurmuyorsunuz.
Daha önce kullandığımız aynı örnekle gidersek, “10” olan envanter devir oranınızı bölgenizdeki diğer kitapçılarla karşılaştırın. İhtiyacınız olan tek şey gelir tablosu ve bilançosu .
Rakipleriniz en çok satanlarını sizden daha hızlı döndürürse, dükkanlarının sizinkine kıyasla kitap pazarlamasını ve sattığını analiz etmeli ve gerektiğinde ayarlamalar yapmalısınız. Boyut ve kapsam bakımından benzer kitapçılar için ülke genelindeki endüstri ortalamalarına bakın. O zaman ciro oranınızın sektörünüz için yüksek, düşük veya ortalama olup olmadığı konusunda iyi bir fikriniz olacak.